Tero ñemohenda

Ñañepyrû jaikuaave guaraníme ñe’ênguéra jepuru, ikatuhaguãicha ñandekatupyryve guarani ñe’ê ha jehaípe.

Jahecha mba’épa tero ha mba’éicha ojepuru. Tero - Sustantivo: Ha’e ñe’ẽ ombohérava ava, mymba, ka’avo térã mba’e. Techapyrã: Kalo - jagua - tajy - apyka.

TERO ÑEMOHENDA 1. Iñe’ẽpu’andu rupi (por su fonética) * Tero tîgua (sustantivos nasales): Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae tĩgua (ã - ẽ - ĩ - õ - ũ – ỹ), térã pundie tĩgua (g - m - mb - n - nd - ng - nt – ñ) ipype. Techapyrã: anguja – okê * Tero jurugua (sustantivos orales): Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae jurugua (a - e- i - o - u – y), térã pundie jurugua (ch - g - h - j - k - l - p - r - rr - s - t - v - puso) ipype. Techapyrã: yvoty - tapiti 2. Ipysokue rupi (por su extensión)

* Teratee (sustantivos propios): Ha’e umi téra teete oñeme’ẽva ava, mymba, ka’avo, térã mba’épe, ha heratee rupi ojoavýmava ambuévagui. Techapyrã: Chive - ysyry Paraguay - Kanindeju

Todos los beneficios, en un solo lugar Descubrí donde te conviene comprar hoy

* Teratee’ỹva (sustantivos comunes): Ha’e umi téra oñeme’ẽva ava, mymba, ka’avo térã mba’e aty ojojoguáva térã ojueheguáva ha ojojaveguávape. Techapyrã: vaka - guyra - kuarahy

3. Hetepy rupi (por su estructura)

* Teroteĩ (sustantivos simples): Ha’e umi tero oguerekóva ipype peteĩ ñe’ẽ añónte térã oñembohetepeteĩva. Techapyrã: po - py - ára

* Teroeta (sustantivos compuestos): Ha’e umi tero oguerekóva ipype mokõi térã hetave ñe’ẽ. Peteĩ ñe’ẽme ojojuhu ha oñomopeteĩ mokõi térã hetave ñe’ẽrapo, ha ojoajukatúvo ombohérava hikuái peteĩ mba’e pyahu. Peteĩ ñe’ẽntema oiko chuguikuéra. Techapyrã: apykahai - ararundy - jaguarete

4. He’iséva rupi (por su significación)

* Tero ijysajakuaáva (sustantivos concretos): Ha’e umi tero ñañandúva, jahecháva, hetéva, añeteguáva, ikatúva ñaha’ã ipohyikue, isa’y térã ijysaja. Techapyrã: jagua - apyka - óga.

* Tero ijysajakuaa’ỹva (sustantivos abstractos): Ha’e umi tero nañañandúiva, jahecha’ỹva, añetegua’ỹ, ha noñembohetéiva. Ikatu’ỹva ñaha’ã ipohyikue, isa’y térã ijysaja. Techapyrã: Tupã - yvága - py’aguapy – tekojoja

5. Ijysaja rupi (por su morfología)

* Tero ijysajateĩva (sustantivos uniformes): Ha’e umi tero oguerekóva peteĩ ysaja año ojepuru haguã. Techapyrã: jagua / pyhare / avañe’ẽ

* Tero ijysajakõiva (sustantivos biformes): Ha’e umi tero oguerekóva mokõi ysaja ojepuru haguã. Peteĩva héra ysaja’ypy ha oñepyrũjepi “T”-pe, ha ambuéva katu héra ysajapuru ha oñepyrũ “R”-pe. Ko’ã tero apytépe oĩve umi ombohérava ñane pehẽnguépe. Techapyrã: Ysaja’ypy: Ta’ýra - Tajýra - Túva - Tykéra Ysajapuru: Ra’y - Rajy - Ru - Ryke

* Tero ijysaja’apýva (sustantivos triformes): Ha’e umi tero oguerekóva mbohapy ysaja ojepuru haguã. Ko’ãvape pe ysaja’ypy oñepyrũkuaa “T” térã “O”-pe, ha umi mokõi ysajapuru katu oñepyrũjepi “R” peteĩva ha ambuéva “H”-pe. Techapyrã: Ysaja’ypy: Tova - Tetyma - Tañykã - Téra - Óga Ysajapuru 1: Rova - Retyma - Rañykã - Réra - Róga Ysajapuru 2: Hova - Hetyma - Hañykã - Héra – Hóga

* Tero ijysajarundýva (sustantivos cuatriformes): Ha’e umi oguerekóva irundy ysaja ojepuru haguã. Koichagua terópe ysaja’ypy oñepyrũ “T”-pe, ha umi mbohapy ysajapurúgui mokõi oñepyrũ “R” ha “H”-pe. Ysajapuru mbohapyha katu oñepyrũkuaa ambue pundiépe. Techapyrã: Ysaja’ypy : Tymba – To’o Ysajapuru 1 : Rymba – Ro’o Ysajapuru 2 : Hymba – Ho’o Ysajapuru 3 : Mymba – So’o

Bicentenario rehegua Juana María de Lara Kuña katupyry omba’apo hatãva’ekue Paraguay ra’ykuérandive jahupyty hagua ñande sasõ. Heñói Paraguaýpe 1760-pe, omenda 1785 capitán José Díaz de Bedoya ndive. Oñangarekova’ekue Catedral rehe. Omba’apo va’ekue Yegros, Iturbe umíva ndive pe jasypo 1811-pe. Oñemombe’u Juana María de Lara, ha’ehague kuña oguahê raê va’ekue ñane retãme omosasõva’ekue rendápe. Ogueru ipópe yvotyeta, isa’ýva pytã, morotî ha hovy, oje’e upégui osêva’ekue ñande poyvi sa’yrã. Omano Paraguaýpe 1825-pe.